Wraz z rozwojem odnawialnych źródeł energii coraz popularniejsze stają się umowy PPA, które podpisuje producent energii z odbiorcą. Co to jest, jakie są zalety i wady?
Czym są umowy PPA?
Umowa PPA, czyli Power Purchase Agreement, to umowa cywilnoprawna zawierana między dwiema stronami. W realiach rynku OZE podpisuje ją producent energii elektrycznej z odbiorcą, czyli kupującym. Ta forma umowy pozwala ustalić korzystniejsze dla obu stron porozumienie niż w przypadku standardowego systemu aukcyjnego. Z koleci cPPA (Corporate Power Purchase Agreement) to rodzaj umowy PPA, który dotyczy zakupu energii elektrycznej, która została wyprodukowana przez konkretne źródło odnawialne, np. elektrownia słoneczna, farma wiatrowa. Więcej o umowach cPPA w artykule na naszym blogu.
W skrócie polega na tym, że podmiot A buduje farmę fotowoltaiczną, a energię, którą wytworzy jego elektrownia słoneczna, może sprzedać do sieci w ramach systemu aukcji OZE organizowanych przez Urząd Regulacji Energetyki lub sprzedać podmiotowi B – właśnie w formie umowy PPA. Podmiot A sprzedając podmiotowi B, zarabia więcej niż w przypadku aukcji OZE, a podmiot B kupując taką zieloną energię, płaci mniej i ma większą pewność stabilności cen niż w przypadku zakupu energii z sieci.
Od kilku lat tego typu umowy zdobywają coraz większą popularność. Według danych stowarzyszenia RE-Source, które promuje inwestycje w odnawialne źródła energii, w 2020 roku podpisano w Europie umowy PPA na ok. 4 GW, tymczasem rok wcześniej było to ok. 2,5 GW. Umowy PPA są zwykle podpisywane średnio na 10-15 lat, czyli dotyczą kontraktów długoterminowych.
Na polskim rynku ich zaletą i jednocześnie wadą, zależnie od punktu widzenia, jest brak szczegółowych regulacji prawnych. Z jednej strony pozwala to na swobodne dostosowanie treści do indywidualnych potrzeb zainteresowanych, których założenia są zgodne z kodeksem cywilnym. Patrząc z innej perspektywy, taka sytuacja może jednak generować dodatkowe problemy przy konstruowaniu zapisów umowy.
Jednocześnie umowy PPA szczegółowo określają wszelkie postanowienia dotyczące realizacji ustaleń. Precyzują kwestie ilości dostarczanej energii, cen za transakcje, formy rozliczeń, konsekwencji nieprzestrzegania umowy czy wspomnianego już czasu trwania współpracy.
Zalety umowy PPA w OZE
Umowy PPA w OZE są alternatywą dla tradycyjnego systemu aukcyjnego. Zgodnie z ustawą z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii „aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą cenę sprzedaży energii i których oferty łącznie nie przekroczyły 100 proc. wartości lub ilości energii określonej w ogłoszeniu o aukcji i 80 proc. ilości energii elektrycznej objętej wszystkimi złożonymi ofertami.” Dość znacznie ogranicza to sprzedającym możliwości negocjacji korzystnych cen – zaletą umów PPA jest więc większa elastyczność cenowa, atrakcyjna dla obu stron.
Innymi zaletami podpisywania umów PPA w OZE są:
● gwarancja stałej ceny – podpisana umowa reguluje stawkę za pozyskiwanie energii, co niweluje ryzyko wzrostu cen zakupu
● pewność zwrotu z inwestycji – zapobiega problemowi braku możliwości zbytu energii elektrycznej przez producenta
● troska o ekologię– dla coraz większej liczby firm misją i celem jest aktywna ochrona środowiska
Rodzaje umów PPA
Ze względu na brak standaryzacji oraz możliwość elastycznego dopasowywania zapisów do potrzeb obu stron, umowy PPA mogą być bardzo zróżnicowane.
Wyróżnia się kilka podstawowych typów, podzielonych ze względu na miejsce wytwarzania energii oraz liczbę stron podpisujących kontrakt.
Miejsce wytwarzania energii:
- on-site – podpisywane, gdy nabywca pobiera energię elektryczną bezpośrednio od producenta, bez pośredników. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy instalacja fotowoltaiczna jest ulokowana w bezpośrednim sąsiedztwie budynku, np. na dachu.
- off-site – najczęściej właśnie w tym przypadku korzysta się z umów PPA, choć ich popularność w wyżej wymienionych rodzajach kontraktów wzrasta. W off-site producent korzysta z usług pośrednika, aby dostarczyć energię do odbiorcy – zwykle są to elektrownie wykorzystujące w tym celu sieci publiczne.
- near site direct wire – instalacja fotowoltaiczna nie jest ulokowana w bezpośrednim sąsiedztwie odbiorcy, ale odległość jest niewielka (np. na sąsiedniej posesji). Pozwala to stworzyć specjalną linię przesyłową, dzięki której nie ma konieczności angażowania pośredników w proces
Liczba stron podpisujących kontrakt:
- multi-buyer – jeden producent sprzedaje energię kilku nabywcom na podstawie tej samej umowy
- multi-seller – jeden nabywca pozyskuje energię od kilku producentów na podstawie tej samej umowy
O czym pamiętać podpisując umowę PPA?
Umowa PPA ma również pewne cechy, które w konkretnych przypadkach mogą zostać uznane za wady. Przede wszystkim dotyczy to ustalania szczegółów współpracy – przez brak regulacji są one elastyczne, co umożliwia obu stronom negocjacje. Może to jednak przeszkadzać w osiągnięciu porozumienia, gdy producent i nabywca nie będą zgadzać się co do konkretnych zapisów. Stworzenie satysfakcjonującego porozumienia jest więc czasochłonne i trudne.
Drugim czynnikiem jest wskazana w zaletach stała opłata. Przy podpisywaniu umów PPA należy pamiętać o tym, że jest ona zaplanowana zwykle na kilkanaście lat. Warto więc uwzględnić szacunkowe zmiany cen na rynku, aby po pewnym czasie jedna ze stron nie była stratna ze względu na realizowanie umowy na niekorzystnych warunkach.
